Overslaan en naar de inhoud gaan
foto: Dries Luyten

Paasklokken

06.04.2017 | In Museum Vleeshuis is het altijd een beetje Pasen! Dankzij de vele klokken die er hun vaste woonst hebben. Want paaseieren worden toch gebracht door de klokken?

Pasen! Kinderen gaan op zoek naar eieren. Zo gaat dat al eeuwen lang. Maar waar komt dat gebruik vandaan?

Paaseieren

Vanaf het einde van de 15de eeuw duiken de eerste paaseieren op in de Elzas. Peters en meters geven met Pasen hun petekinderen een ei cadeau (maar ook jonge meisjes hun verloofde!) Van de Elzas verspreidt dit gebruik zich dan waarschijnlijk langs de Rijn naar de Nederlanden, Zwitserland, Duitsland en Frankrijk en over het Kanaal naar Groot-Brittannië.

Het zijn niet toevallig eitjes. Eitjes zijn namelijk het symbool van de wedergeboorte. Ze symboliseren met Pasen het feit dat Christus de dood overwon en dat hij uit de dood is opgestaan.

De zoektocht naar paaseieren

Het verstoppen van eieren opdat de kinderen ze zouden zoeken, lijkt uit Duitsland te stammen; de oudste vermeldingen dateren van het einde van de 17de eeuw. In Vlaanderen lijkt dit gebruik pas einde 19de eeuw op te duiken.

De klokken van Rome

En wie brengt en verstopt die eieren? Dat was in Vlaanderen tot voor kort voornamelijk het voorrecht van de klokken van Rome (occasioneel en plaatselijk was er wel eens een ooievaar, koekoek of vos de eibrenger van dienst).

Op Witte Donderdag vertrekken de klokken van alle kerken en kathedralen naar Rome om er te worden gewijd én om eitjes te gaan halen. De klokken komen pas terug op Paasnacht en strooien de eieren dan uit in de tuinen van de kinderen.

Klokloze dagen

Tot het begin van de 20ste eeuw had dit tijdelijk zwijgen van de klokken een enorme impact op het dagelijks leven van de mensen: het gelui op vaste tijdstippen ritmeerde immers het verloop van de dag. Met het vertrek van de klokken waren de mensen ook even hun tijdsaanduiding kwijt.

Paashaas

Tegen het einde van de 19de eeuw dook in Vlaanderen ook de paashaas op, maar het is pas de laatste jaren dat hij aan belang wint als eibrenger en –verstopper. In de Verenigde Staten en in grote delen van West-Europa is het niet de paashaas, maar een paaskonijn dat de eieren brengt.

Meld je aan voor de nieuwsbrief