Bij de heraanleg van de Antwerpse leien sneuvelden de voorbije jaren helaas heel wat platanen. Dankzij Stadshout.be ging gelukkig niet alle hout verloren: creatieve ondernemers geven het hout een tweede leven door het te gebruiken voor onder meer meubels en skateboards.
foto: Victoriano Moreno
Een partij hout belandde ook bij instrumentenbouwers Stijn Kenens en Koen Fonteyne. In hun atelier in de Hobokense Blikfabriek herstellen en bouwen zij gitaren. Het hout van de leien gebruiken zij nu om een reeks gitaren te maken. De allereerste in die reeks bouwden zij speciaal voor Museum Vleeshuis.
Het hout van de Stadsgitaar komt van een plataan aan de Italiëlei, vlakbij de Franklin Rooseveltplaats, niet ver van waar ooit de schouwburg van het Lyrisch Toneel stond en de Vlaamse Opera nog altijd ligt. Halverwege tussen het station en de studentenbuurt zijn onder de takken van deze boom zijn zowat alle nationaliteiten gepasseerd. Het juiste hout dus om een échte, Antwerpse Stadsgitaar te maken. De gitaar kreeg bovendien een unieke sokkel mee, gemaakt door instrumentenbouwer Nico Plog uit Hoboken. Hij gebruikte daarvoor een steen die ooit onderdeel was van de Spaanse Stadsomwalling, die lag waar nu de leien liggen.
Niet alleen het hout en de sokkel maken van de gitaar een bijzonder Antwerps product. In de gitaar staat een tekst van dé Antwerpse troubadour Wannes Van de Velde gelaserd, in zijn eigen handschrift: "De klank van de stad maakt mijn ziel amoereus". De vzw Erfgoed Wannes Van de Velde gaf het museum hiervoor toestemming.
foto: Victoriano Moreno
Kom het instrument bewonderen in ons museum. Later dit jaar staat een speciaal concert op het programma waarin de Stadsgitaar zijn stedelijke klanken laat horen. Op 24 mei kwamen de instrumentenbouwers aan bod in de reportagereeks rond de "Maakfabriek" vna het VRT-programma "Iedereen Beroemd".
We legden de bouw van de Stadsgitaar ook in beeld vast; zie de Stadsgitaar geboren worden ...
Bouw van de Stadsgitaar (april 2021) >>
Bouw van de Stadsgitaar (oktober 2021) >>
Bouw van de Stadsgitaar (maart 2022) >>
Voorstelling van de Stadsgitaar (personferentie april 2022) >>
foto: Victoriano Moreno
Meesterschap uit Vlaanderen
Achter elk kwaliteitsvol instrument schuilt het verhaal van zijn bouwer. En instrumenten bouwen of restaureren vereist toewijding, vakmanschap en úren tijd. In een wereld waar alles sneller en goedkoper moet, is het bouwen van goede instrumenten helaas een met uitsterven bedreigd ambacht. Gelukkig zorgen verschillende opleidingen in Vlaanderen voor het bewaren en overdragen van kennis die vaak honderden jaren oud is. Museum Vleeshuis wil daar graag aan bijdragen door opdrachten te geven aan (jong) talent van bij ons, bouwers en restauratoren. Zo dragen we bij aan het bewaren van muzikaal meesterschap uit Vlaanderen.
foto: Victoriano Moreno
Inspiratie
Het Stadsgitaar-project is overigens ook een antwoord op een bijzondere bruikleen die in het museum is te zien, het schilderij Zondagmiddag op Sint-Anneke van Louis Van Engelen (1887). Centraal op dat schilderij staat een gitaar afgebeeld. Wie naar de skyline in de achtergrond kijkt, ziet dat aan de kaaien ter hoogte van het Vleeshuis een hele huizenrij is afgebroken. Antwerpen ondergaat vandaag een grote stedenbouwkundige transformatie, maar het is niet de eerste keer dat zo’n transformatie plaats vindt. Rond de tijd dat Van Engelen Zondagmiddag op Sint-Anneke schilderde, onderging de stad ook een grote verandering. De oude Spaanse wallen waren recent verdwenen en maakten plaats voor de leien. En langs de Schelde werden de kaaien rechtgetrokken én verdween de wijk die tussen de Schelde en het Vleeshuis lag, de oude Sint-Walburgiswijk waar Antwerpen was ontstaan. Levert Van Engelens gitaar de soundtrack bij een stad in verandering anno 1887, dan zal de Stadsgitaar klinken bij een dynamische stad anno vandaag.
Luister naar de stadsgitaar
Gitarist Tim Finoulst nam een aantal nummers op met dit Antwerpse instrument. Bekijk de video's hieronder.
